Orientacja seksualna opisuje, czy i do której lub których płci dana osoba odczuwa pociąg, na przykład do kobiet, mężczyzn, kilku lub wszystkich płci.

Dla większości ludzi orientacja seksualna stanowi główny element ich tożsamości. Dlatego mówi się również o tożsamości seksualnej. Opisuje ona nie tylko, która płeć pociąga daną osobę, lecz obejmuje również własne doznania, indywidualne doświadczenia oraz osobiste odczucia. Bez względu na to, jaka jest Twoja orientacja seksualna: seksualność jest różnorodna. W kwestii życia miłosnego ważne są indywidualne odczucia i pragnienia. Nie pozwól więc wywierać na siebie presji i niczego sobie wmawiać, lecz zdobywaj własne doświadczenia i kochaj, kogo tylko chcesz.

A ponadto: nie tylko orientacja seksualna jest różnorodna, to samo dotyczy płci. Mimo to są to dwie różne sprawy. Podczas gdy orientacja seksualna opiera się na płci, do której dana osoba czuje pociąg, w przypadku tożsamości płciowej chodzi o to, czy ktoś identyfikuje się z przypisaną mu płcią, a także o to, czy przypisana płeć jest odpowiednia dla danej osoby i czy opisuje ją w wystarczającym stopniu. Pod pojęciem tożsamości płciowej rozumie się postrzeganie własnej osoby i odczuwanie przynależności do jednej lub kilku różnych płci.

Jeśli chcesz opisać swoją orientację seksualną, możesz skorzystać z poniższych określeń. Do najczęściej występujących należą:

• Orientacja heteroseksualna – dzięki temu określeniu możesz wyrazić, że czujesz pociąg do osób odmiennej płci.
• Orientacja homoseksualna – w ten sposób opiszesz, że preferujesz osoby tej samej płci. Takie osoby określa się również innymi pojęciami, np. gej czy lesbijka.
• Orientacja bi(seksualna) – używając tego terminu, wyrazisz, że atrakcyjne są dla Ciebie zarówno kobiety, jak i mężczyźni.
• Orientacja pan(seksualna) – osoby panseksualne czują pociąg do innych ludzi, bez względu na ich płeć. Niektórzy używają w tym kontekście również terminu orientacja omniseksualna.
• Orientacja aseksualna – używając tego terminu, możesz wyrazić, że ogólnie nie odczuwasz właściwie żadnego lub prawie żadnego pociągu seksualnego bez względu na płeć drugiej osoby.

To jedynie najpopularniejsze terminy, przy użyciu których można opisywać orientację seksualną. Jeśli wśród tych określeń nie znajdujesz terminu pasującego do Ciebie, to żaden problem, ponieważ kwestia orientacji seksualnej jest tak indywidualna jak każdy człowiek z osobna. Spokojnie więc możesz wybrać pojęcie, które najlepiej wyraża Twoje odczucia, lub stworzyć nowe. A jeśli nie masz ochoty na określone przyporządkowanie, możesz po prostu zrezygnować z „etykiety”. To całkowicie w porządku.

W kwestii orientacji seksualnej istnieje ogromna różnorodność. Każdy człowiek ma własne preferencje, pragnienia i odczucia. Niektóre osoby czują pociąg do odmiennych płci, inne z kolei do własnej, a jeszcze inne – taki sam pociąg do kilku różnych płci. Są też ludzie, dla których płeć drugiej osoby jest zupełnie bez znaczenia. Wszystko jest kwestią indywidualną. Niektórzy określają się jako lesbijki lub geje, osoby aseksualne, biseksualne, panseksualne lub heteroseksualne. Orientacja seksualna danej osoby może się także zmienić z upływem czasu. Nie ma niczego w złego w poczuciu niepewności i zaciekawienia. Nie pozwól wywierać na siebie presji, ponieważ pragnienia i potrzeby wymagają czasu i mogą się zmieniać z jego upływem.

W kwestii orientacji seksualnej szczególne znaczenie ma coming out. W przypadku wewnętrznego coming outu dana osoba musi sama się uporać z własną orientacją seksualną. Na końcu tego procesu można zyskać obraz tego, do której lub których płci odczuwa się pociąg. Z reguły odbywa się to w wieku pomiędzy 14. a 17. rokiem życia.

W przypadku zewnętrznego coming outu mówi się lub przedstawia się swoją orientację seksualną innym osobom, np. członkom rodziny. To, przed kim dana osoba chce się ujawnić, zależy wyłącznie od niej. Niektórzy zupełnie rezygnują z zewnętrznego coming outu, inni z kolei ujawniają się przykładowo jedynie w określonej grupie, np. w kręgu znajomych. Ten proces zależy od danej osoby.

Ponadto: orientacja seksualna danej osoby może się także zmienić z upływem czasu. Dzieje się to mimowolnie i nie ma możliwości, aby wpłynąć na ten proces z zewnątrz. Dlatego też nie ma niczego złego w byciu osobą niepewną lub zaciekawioną. Nie pozwól wywierać na siebie presji, ponieważ pragnienia i potrzeby wymagają czasu i mogą się zmieniać z jego upływem.

W naszym społeczeństwie ludzie często są postrzegani z zewnątrz jako kobiety lub mężczyźni. Taki podział określany jest jako binarny system płciowy. W rzeczywistości w kwestii płci istnieje bogata różnorodność, ponieważ ludzie są również bardzo różni: mają rozmaite priorytety, pragnienia i uczucia. Dotyczy to nie tylko naszych własnych wyobrażeń i wartości, lecz także płci, a dokładniej mówiąc: tożsamości płciowej.

Pod pojęciem tożsamości płciowej rozumie się własne postrzeganie i odczuwanie przynależności do jednej lub kilku różnych płci. Przy urodzeniu każdy człowiek zostaje przypisany do danej płci – najczęściej męskiej lub żeńskiej – jednak to, czy oraz w jaki sposób ktoś się identyfikuje z tak przypisaną płcią, może być już całkiem odmienną sprawą. Właśnie dlatego kwestia płci cechuje się tak bogatą różnorodnością.

Najczęściej każdy człowiek zostaje przypisany do określonej płci – zazwyczaj męskiej lub żeńskiej. Jednak to, czy oraz w jaki sposób dana osoba się z nią identyfikuje, pozostaje już kwestią indywidualną. W związku z tym istnieje wiele płci, a także pojęć, które je określają:

• Osoba cispłciowa – w ten sposób opisujesz, że przypisaną zewnętrznie płeć uważasz za odpowiednią i identyfikujesz się z nią.
• Osoba transpłciowa – tym terminem możesz wyrazić, że przypisana ci zewnętrznie płeć nie jest dla Ciebie odpowiednia oraz że się z nią nie identyfikujesz.
• Osoba interpłciowa – to pojęcie oznacza, że zewnętrznie przypisana płeć nie jest jednoznaczna. W takim przypadku używa się określenia „inna”.
• Osoba niebinarna – używając tego sformułowania możesz opisać, że nie definiujesz się (wyłącznie lub zawsze) jako kobieta lub mężczyzna.

To zaledwie kilka pojęć opisujących płeć. Jeśli wśród tych określeń nie znajdujesz pasującego do Twojej osoby terminu, to żaden problem, ponieważ kwestia płci jest tak różnorodna, jak różnorodni są ludzie. Spokojnie więc możesz wybrać pojęcie, które najlepiej wyraża Twoje odczucia lub stworzyć nowe. A jeśli nie masz ochoty na określone przyporządkowanie, możesz po prostu zrezygnować z „etykiety”. To całkowicie w porządku.

Spoglądając na daną osobę, nie można rozpoznać jej płci. Co najwyżej można jej domniemywać. Można się jednak mylić i nieumyślnie ranić innych ludzi. Dlatego tak ważny jest właśnie język. Dzięki niemu możesz pokazać, że respektujesz drugą osobę i akceptujesz ją taką, jaka jest – również w kwestii płci.

Istotne są przy tym używane formy grzecznościowe i zaimki. Płci danej osoby nie można rozpoznać na podstawie jej imienia lub wyglądu! W wielu przypadkach Twoje założenie może być trafne, jednak nie zawsze. Aby nie dopuścić do mimowolnego przypisywania danej osoby do określonej płci, z którą się ona nie identyfikuje, już na początku warto wskazać wybraną formę zwrotu. Bez względu na to, czy jesteś osobą cis-, trans-, interpłciową czy niebinarną lub w ogóle nie chcesz się określać – używając odpowiedniego zaimka, ułatwiasz innym zwracanie się do Ciebie we właściwej formie i nawiązywanie kontaktu z innymi ludźmi.

Praktyki konwersyjne, często określane również jako terapie konwersyjne, to „oferty”, które są ukierunkowane na zmianę lub stłumienie orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej danej osoby. Tego typu pseudoterapie, które mają na celu wywarcie na Ciebie określonego wpływu, mogą przybierać różne formy i nazwy: polecenie książki pozornie w dobrej intencji, rozmowa z rzekomym specjalistą lub dyskusja w grupie z duszpasterzem i osobą podobno „wyleczoną”. Osoby oferujące takie pseudoterapie często używają lepiej brzmiących określeń, jak np. samopomoc w przypadku skłonności do osób tej samej płci.

Bez względu na to, jaką nazwę lub formę przybierają te oferty: są one niepotrzebne i niebezpieczne. Na orientację seksualną oraz tożsamość płciową nie można wpływać w świadomy sposób, ani jej zmieniać, a już z pewnością nie przez wywieranie na kogoś wpływu z zewnątrz. W związku z tym, że nie jesteś osobą chorą, wszelkie rzekome próby leczenia są oczywiście zbędne. Tego typu pseudoterapie mogą jednak powodować lęki i stany depresyjne, a nawet samobójstwa. Z tego powodu praktyki konwersyjne są bardzo groźne; poddawanie osób niepełnoletnich takim praktykom jest w Niemczech zabronione od 2020 r.

Aby zapewnić Ci wsparcie i pomoc w ochronie przed praktykami konwersyjnymi, LIEBESLEBEN dostarcza wszelkich najważniejszych informacji na ten temat. Dzięki konsultacjom online dowiesz się również, gdzie otrzymasz pomoc w Twojej okolicy.

Tak! W Niemczech poddawanie osób niepełnoletnich „terapiom”, które mają na celu zmianę lub stłumienie orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej danej osoby, jest zabronione. I to z dobrego powodu, ponieważ tego typu pseudoterapie są nieskuteczne i niebezpieczne. Od czerwca 2020 r. w Niemczech obowiązuje ustawa o ochronie przed praktykami konwersyjnymi. Zabrania ona przeprowadzania praktyk konwersyjnych na osobach poniżej 18. roku życia oraz oferowania tego typu praktyk. W każdym przypadku zabrania się również pośrednictwa oraz reklamy.

Osoby dorosłe mogą być poddawane praktykom konwersyjnym jedynie, jeśli wcześniej wyraziły zgodę na taką „terapię”. Obowiązuje to jedynie, jeśli zgoda osoby dorosłej nie podlega tzw. „wadzie oświadczenia woli”. Do wady oświadczenia woli dochodzi np. w przypadku, gdy strona świadcząca usługę nie poinformowała osoby dorosłej przed rozpoczęciem „terapii”, że praktyki konwersyjne są nieskuteczne i bardzo niebezpieczne. Ponadto istnieją inne przepisy, które chronią przed dyskryminacją ze względu na orientację seksualną lub tożsamość płciową. Na przykład Ogólna Ustawa o Równym Traktowaniu (Allgemeine Gleichbehandlungsgesetz, AGG). Ochronę zapewnia także prawo karne: urazy ciała, przymus i zniesławianie są w Niemczech zabronione, niezależnie od wieku osoby poszkodowanej.

Praktyki konwersyjne mają przede wszystkim jedną cechę wspólną, mianowicie nie przynoszą żadnych efektów. Na orientację seksualną oraz tożsamość płciową danej osoby nie można świadomie wpływać lub jej zmieniać, a już z pewnością nie z zewnątrz. Dlatego praktyki konwersyjne nie przynoszą efektów i są błędne. Tego rodzaju pseudoterapie nie mają żadnych podstaw naukowych. Wręcz przeciwnie: zdecydowana większość specjalistów, podobnie jak wiele organizacji zawodowych, jak np. Niemieckie Stowarzyszenie Medyczne i Światowe Stowarzyszenie Medyczne, ostrzega przed praktykami konwersyjnymi. 

Naukowo udowodniono, że praktyki konwersyjne są niebezpieczne i mogą powodować choroby. W ich przypadku dochodzi do wywierania presji, również w ukrytej formie. Może to doprowadzić do tego, że dana osoba będzie czuć się „nienormalna” i wierzyć, że musi się faktycznie (pozwolić) zmienić. Związany z tym stres oraz negatywne uczucia mogą być szkodliwe dla zdrowia i wywoływać choroby, np. w postaci depresji. Zdarza się, że praktyki konwersyjne doprowadzają nawet do samobójstw. Dlatego tak ważne jest, aby rozpoznać tego rodzaju praktyki odpowiednio wcześnie i zasięgnąć pomocy, jeśli nie czujesz się komfortowo. Wsparciem służy również zespół ds. konsultacji LIEBESLEBEN.