Cinsiyet kimliği - Ben kimim?
Cinsiyetin ne olduğu, onu nasıl algıladığına bağlı. Çünkü dışarıdan bakıldığında genellikle sadece kadın ya da erkek olarak görülsen bile, cinsiyetini nasıl tanımladığın, kim olduğun ve cinsiyetin hakkında kendini nasıl hissettiğin tamamen sana bağlı ve hiçbir şekilde başkaları tarafından belirlenmez. Nasıl yaşamak istediğine kendin karar vereceksin. Bunu yaparken LIEBESLEBEN cinsel çeşitlilik ve kimlik bulma konularında bilgilerle seni destekler.
Cinsiyet kimliği ne demek?
İnsanlar çeşitli konularda birbirlerinden ayrılırlar: Önemli olduğunu düşündüğümüz şeylerde, sevdiğimiz şeylerde, ayrıca hissettiğimiz şeylerde. Bu sadece bizim düşüncelerimiz ve değerlerimizle değil, cinsiyetimizle de ilgilidir. Daha doğrusu: Cinsiyet kimliğimizle.
Cinsiyet kimliği, kişinin bir veya daha fazla cinsiyete ait olduğuna dair kendi algısı ve hissidir. Sen kendini nasıl algılıyorsun? Nasıl bir yaşam sürüyorsun? Kendini hangi cinsiyete ya da cinsiyetlere ait hissediyorsun? Bu sorulara vereceğin cevaplar, senin cinsiyet kimliğini tarif eder.
Genellikle doğduğumuz zaman bize bir cinsiyet atanır - bu da genellikle erkek veya kadın olur. Ama kendini atanmış cinsiyetinle özdeşleştirip özdeşleştirmeyeceğin, bunu ne şekilde yapacağın, çok farklı şekillerde gerçekleşebilir. Örneğin bazı insanlar dışarıdan atanmış cinsiyetlerini kendilerine uygun bulabilir ve kendileriyle özdeşleştirebilirler. Ama bunun böyle olmaması, kendini doğarken sana atanmış olan cinsiyetle değil de, başka bir cinsiyetle özdeşleştirmen de pekala mümkün olabilir.
Cinsiyetin başkaları tarafından nasıl algılanırsa algılansın - cinsiyetinle kendini nasıl özdeşleştirdiğin, kim olduğun ve cinsiyetini nasıl algıladığın başkaları tarafından değil, sadece ve sadece senin tarafından belirlenir. Bu yüzden kendin için dik dur ve cinsiyetini nasıl doğru hissediyorsan öyle yaşa.
Cinsiyet ve toplum
»Cinsiyet« terimi birçok şeyi tanımlamak için kullanılır: Kişinin fiziksel özelliklerini, önceden belirlenmiş olduğu varsayılan sözde sosyal özelliklerini ve aynı zamanda kendini nasıl hissettiğini ve dış görünümünü de içerir. Bununla birlikte, cinsiyet genellikle biyolojik faktörlerle öyle pek de ilgili değildir - toplumsal ve sosyal tasavvurlar çok daha önemlidir. Kıyafetler, saç modelleri, tuvaletler, soyunma odaları, filmler, lisanlar - tüm bunlar ve çok daha fazlası cinsiyetlere göre, genellikle kadın veya erkeğe göre ayrılmıştır. Ayrıca meslek seçimi veya aile hayatı gibi birçok beklenti de cinsiyetle bağdaştırılır.
Toplumumuzda bu cinsiyete ayırma durumu hâlâ oldukça yaygındır - buna ikili cinsiyet sistemi adı da verilir. Ancak sadece erkek veya kadın olduğu varsayıldığı takdirde, esas önemli olan gözden kaçırılır: Kişinin kendini hangi cinsiyete veya cinsiyetlere ait hissettiği, kadın olmaktan, erkek olmaktan, non-binary* olmaktan, trans* olmaktan, inter* olmaktan, yani bir cinsiyete ait olmaktan ne anladığı, her zaman oldukça kişiye özeldir. Bu yüzden, biyolojide dahi, cinsiyetin büyük çeşitlilik gösterdiğinin farkına var. Ve kendi tasavvurlarınla çelişen beklentilerden kendini kurtar. Çünkü cinsiyetin senin için ne anlama geldiği, çeşitliliğini günlük hayatta nasıl yaşadığın, nasıl giyindiğin veya kendini nasıl ifade ettiğin - bunların hepsi sana kalmış!
Cinsiyet rengârenktir
Cinsiyet ne kadar çeşitli olabilirse, cinsiyet kimliğini tanımlamak için kullanılabilecek terimler de o kadar çeşitlidir. İşte küçük bir seçki:
- Androjen: Bu terim, dışarıdan bakıldığında kadınlık ve erkekliğe ilişkin yaygın özelliklerin belirgin bir şekilde tespit edilemediği ve atamanın mümkün olmadığı kişileri tanımlamak için kullanılır.
- cis*: Bu, cinsiyet kimliği doğumda kendilerine atanan cinsiyetle aynı olan kişileri ifade eder.
- genderfluid: Cinsiyet kimliği farklı cinsiyetler arasında gidip geldiğinde, yani kişi kendisini bazen bir cinsiyete bazen de diğerine daha yakın hissettiğinde, buna genderfluid denir.
- (Gender)queer: Bu, kişinin ikili cinsiyet sisteminin toplumsal normunu, yani cinsiyetlerin erkek veya kadınla sınırlandırılmasını reddettiğini ifade eder. Cinsel yönelimde de bu terim böyle bir çeşitlilik anlayışını temsil etmektedir.
- inter*: Bu terim, fiziksel özellikleri ne yalnızca kadın ne de yalnızca erkek olan, aynı anda her ikisine de sahip olan ya da hiçbirine sahip olmayan kişileri tanımlar. İnter*insanlar Almanya'da cinsiyet hanesini boş bırakabilir ya da belgelerine »farklı« yazabilirler.
- Cinsiyetsiz: Cinsiyetsiz insanlar, cinsiyet söz konusu olduğunda kendilerini nötr hissederler.
- non-binary ya da ikilik-dışı: Bunlar, cinsiyetlerin erkek ya da kadın olarak sınırlandırılmasını reddeden herkes için kullanılan şemsiye terimlerdir - cinsiyet, sadece kadın ve erkekten çok daha fazlasıdır.
- trans*: trans* bireyler kendilerini doğumda atandıkları cinsiyetten başka bir cinsiyete ait hissederler.
Bunlar, cinsiyet kimliğini tanımlamak için kullanılan terimlerden sadece birkaçı. Çünkü, cinsiyet her bireyin kendisi kadar kişiye özeldir. Bu nedenle, örneğin resmi belgelerde kendilerine bir cinsiyet atanmış olsa bile, hiçbir şekilde sınıflandırılmak istemeyen ve kendileri için herhangi bir »etiketi« reddeden insanlar da vardır.
Cinsiyet ve cinsel yönelim - Aradaki fark nedir?
Cinsiyet, büyük çeşitlilik gösterir. Cinsel yönelim de aynı şekilde büyük çeşitlilik gösterir. Buna rağmen bu ikisi çok farklı terimlerdir: Cinsel yönelim, bir kişinin cinsel çekim hissettiği kişilerin cinsiyetini veya cinsiyetlerini ifade eder. Cinsiyet kimliği, bir kişinin kendisine atanan cinsiyetle kendini tanımlayıp tanımlamadığı, bu cinsiyetin onu uygun ve yeterli bir şekilde tanımlayıp tanımlamadığıyla ilgilidir. Dolayısıyla, non-binary*, trans* ve inter* bireyler de cis* bireyler kadar eşcinsel, biseksüel, panseksüel, heteroseksüel veya aseksüel olabilirler. Cinsiyet kimliği, cinsel yönelim hakkında hiçbir şey söylemez.
Kişinin kimliğini bulması herkesi etkiler
Kadınların oy kullanmasına ve erkeklerin ağlamasına izin verilmeyen dönemler çok şükür geride kalmış olsa da, toplumsal olarak hâlâ belirli bir cinsiyet için neyin tipik olduğuna dair fikirler var. Ve bu çok farklı alanlarla ilgilidir - örneğin, nasıl davranmanız, nasıl görünmeniz ve hangi karakter özelliklerine sahip olmanız gerektiği gibi. Bu tür fikirler zor olabilir, hele de bunlar yerine getirilemiyorsa ya da getirilmek istenmiyorsa. Bundan ötürü de kişi hayatı boyunca kendi cinsiyet kimliğinin ne olduğu hakkında kafa patlatıp durur.
Özellikle de dışarıdan sana atfedilen cinsiyetle kendini özdeşleştirmiyorsan, bu fikirlerle bir şekilde başa çıkman gerekecektir. Çünkü cinsiyet konusunda dışarıdan gelen beklentiler ne yazık ki çok yaygındır. Ancak kendi cinsiyet kimliğinle ilgilenmeye başladığında, kendin hakkında pek çok şey öğrenebilirsin. Bu sayede kendini olduğun gibi kabul etmeyi öğrenebilirsin - hem de etrafındakilerin beklentilerini her zaman karşılamasan bile.
Trans* olmak demek, ne anlama gelir?
Özellikle trans* bireyler için kimliklerini bulmak genellikle karmaşık bir süreçtir, çünkü dışarıdan kendilerine atanan cinsiyet, kendilerini tanımladıkları cinsiyetten farklıdır. Bu sadece kişinin kendi cinsiyet kimliğinin farkına varmasıyla değil, aynı zamanda cinsiyet kimliğini dış dünyaya iletmesiyle de ilgilidir. Ve genellikle bununla ilişkili başka zorluklar da vardır - örneğin günlük yaşamda cinsiyetini nasıl yaşamak istediğin sorusu gibi. Bu, bir »geçiş« ile, yani dışarıdan size atanan cinsiyeti kendi cinsiyet kimliğinize uyarladığınız bir süreçle el ele gidebilir. Bazı trans*bireyler bunun için ön isimlerini, zamirlerini (Almanca'da bunlar: er, sie, er*sie, es veya bambaşka biri), medeni durumlarını değiştirir veya hormon alırlar. Tıbbi müdahaleler de söz konusu olabilir. Ancak başka trans*bireyler hiçbir değişiklik yapmayabilirler. Önemli olan şu: Verdiğin karar ne olursa olsun, bu kararı senin vermiş olman! Başkalarının seni şüpheye düşürmesine izin verme ve tereddüt anında destek al!
Trans* olarak açılmak için ipuçları
Başkalarına trans* olarak açılmak genellikle biraz çaba gerektirir. İşte sana yardımcı olabilecek birkaç ipucu:
- Bilgilen - hem yasal hem de tıbbi konularda. Açıldığın kişinin bu konuda mutlaka soruları olacaktır ve bilgilendiğin takdirde bunları kendinden emin bir şekilde yanıtlayabilirsin. Bu, sana ve diğer insanlara güven verir.
- İyi deneyimler seni güçlendirir: En iyisi önce olumlu tepki vereceğinden emin olduğun biriyle konuş.
- Başka insanların seni anlaması ve cinsiyet kimliğini kabul etmesi biraz zaman alabilir. Onlara biraz zaman tanı!
- Ne söylemek istediğini ve ne söylemek istemediğini önceden düşün. Bu, daha az gergin olmani sağlayacak ve kendine duyduğun güveni artıracaktır.
- Yeri ve zamanı bilinçli bir şekilde seç - tercihen ilgili herkesin biraz yalnız kalabileceği ve olayları huzur içinde düşünebileceği bir yer ve zaman olsun.
Peki, ya inter*bireylerin durumu nedir?
»Ailemin beni olduğum gibi kabul etmesi uzun zaman aldı. Ama şimdi annem bir kız kaybetmediğini, bir oğul kazandığını söylüyor.« Mattis, 20 yaşında
İnter*bireyler bedensel özellikleri, anatomileri, genetik yapıları, kromozomları ya da hormonları nedeniyle cinsiyetlerin »arasında« bulunurlar. Erkek veya kadın olarak açıkça belirlenemeyen veya aynı anda bu iki cinsiyet için tipik olan özelliklere sahiptirler. Bu, tamamen normaldir - sadece tıbbi olarak değil, kişisel ve toplumsal olarak da.
Bununla birlikte, cinsiyet kimliği fiziksel özellikler temelinde belirlenmez, daha ziyade kişisel deneyim ve duygu meselesidir. Bu bağlamda, intersekslik durumu da ilk olarak yalnızca tıbbi bir tanımlamadır - yani dışarıdan atanan cinsiyete atıfta bulunur. Dolayısıyla, inter*bireyler- kendi cinsiyet kimliklerinin tıbbi inter* tanımına uyup uymamasına bağlı olarak - cis* ya da trans* olabilirler.
Inter*bireyler de diğer tüm insanlar gibi yaşar ve severler. Sen de bir inter* birey isen, bu kendini herhangi bir şekilde saklaman veya arka planda tutman gerektiği anlamına gelmez. Bir çekim hissettiğin insanlarla deneyimler yaşamanın ve eğlenmenin tadını çıkart. Önyargıların veya beklentilerin seni baskı altına almasına izin verme! Bu her zaman bir birey olarak sana bağlıdır.
Ayrımcılık ve cinsiyet
Cinsiyet, büyük çeşitlilik gösterir. Almanya'da bütün cinsiyetler eşittir: Erkek ve kadınlar aynı haklara sahiptir. Pek çok yasa cinsiyet temelinde ve dezavantaja karşı koruma sağlamaktadır - örneğin Temel Yasa, aynı zamanda »Genel Eşit Muamele Yasası« (AGG) ve dönüşüm tedavileri yasağı.
Ancak ne yazık ki pek çok kişi hâlâ cinsiyet kimlikleri nedeniyle ayrımcılığa maruz kalıyor. Bu tür deneyimleri küçümsememek ve herkesin bunlara karşı kendini savunması önemlidir. Ayrımcılığa maruz kaldıysan veya gözlemlediysen, yakınındaki bir danışma merkezine başvurman yerinde olacaktır. LIEBESLEBEN danışmanlık hizmeti de senin için burada. Deneyimli danışmanlık ekibi, kişisel endişelerin konusunda sana yardımcı olabilir - üstelik çok farklı dillerde de. Danışma ekibi, yaşadığın yerin yakınlarında bulunan ve farklı dillerde hizmet veren danışma merkezlerinin adreslerini de verebilir.